Sinds een paar jaar laait er weer een felle discussie op over of de wolf nu eigenlijk wel welkom moet zijn in Nederland – de voorstanders spreken over de natuur zijn gang laten gaan terwijl de tegenstanders pleiten voor de bescherming van van vee, zoals schapen en koeien. Maar hoe kan het dat de wolven uberhaupt zijn teruggekomen?
Duitse wolven
De wolven die sinds een paar jaar weer in Nederland worden gespot, komen van origine uit Duitsland. Ook zij hadden bijna geen wolven meer, maar door strenger beleid tegen het afschieten van de dieren konden deze de afgelopen 20 jaar floreren en waren er met name in het oosten en noorden van Duitsland veel wolven te zien.Eigenlijk Poolse wolven
De Duitse wolven komen op hun buurt dan weer uit Polen. Wolven zijn echter extreem mobiele dieren; de meeste dagen lopen zij wel 50 kilometer! Het duurde dan ook niet lang voordat zij door het hele land waren verspreid. En ja, het is dan natuurlijk een kwestie van tijd totdat er eentje over de grens komt snuffelen en bij ons kwam kijken.Eerste wolf in Nederland
De eerste wolf die weer te zien is waar ook daadwerkelijk bewijs voor is, is op 7 maart 2015 in ons land gespot. Het dier is toen vier dagen in ons land geweest en is daarna weer de grens over gewandeld naar Duitsland. Sindsdien zijn er nog meer wolven gespot in het land. De tweede wolf, een ander dan de eerste, werd in 2016 in Twente gezien. Sinds 2017 worden met regelmaat losse wolven in het land gespot, altijd in (noord-)oosten.In 2019 werden de eerste wolvenpups in hier geboren, in de noordelijke Veluwe. Dat is zo ver bekend het enige paar dat zich daadwerkelijk hier gevestigd heeft. Er zijn ook andere wolven die hier vast wonen, maar zij zijn tot nu toe allemaal op zichzelf: tussen Eindhoven en Weert, op de zuidwestelijke Veluwe, op de Midden-Veluwe en in Drenthe.
Ook over de grens steeds meer wolven
Naar verwachting zullen er de komende jaren meer wolven zich hier vestigen. Niet alleen omdat er dus sinds een paar jaar pups geboren worden, maar ook omdat vlak over de grens met zowel Belgie als Duitsland er zich steeds meer territorium stichten. Het effect is dus dubbel: niet alleen ontstaat en zal er op termijn een Nederlandse wolvenpopulatie groeien en ontstaan, er zullen ook nog steeds wolven uit andere Europese landen naar ons land emigreren.Wanneer ging de wolf weg?
Het gaat altijd over de terugkeer van de wolf, maar waarom en wanneer is de wolf eigenlijk uit ons land verdwenen? Het korte antwoord is vooral door de verstedelijking van ons land. Hierdoor was er minder leefruimte én was er meer aanleiding om de wolven die er wel waren, dood te schieten. In Noord- en Zuid-Holland verdween hij om deze reden al, zo vroeg als de 18e eeuw. In Utrecht en Drenthe en Limburg was dit de 19e eeuw. De rest van het land zag in de 20e eeuw haar laatste wolven verdwenen. Welke wolf nu precies de laatste is, is een beetje twijfelachtig, maar dit was vermoedelijk in 1881 bij Helvoirt in de provincie Noord-Brabant.
Tijdlijn van het verdwijnen van de wolf:
- 18e eeuw: wolf verdwijnt uit Noord-Holland, Zuid-Holland
- 19e eeuw: wolf verdwijnt uit Utrecht, Drenthe en Limburg
- 20e eeuw: wolf verdwijnt uit de rest van het land
Controversiële toekomst
De toekomst van de wolf is controversieel. Sommige activisten zijn dolblij dat er eindelijk een kleine (maar zekere) populatie begint te ontstaan die van het Nederlandse wildgebied kunnen genieten en daar veilig kunnen leven.Met name onder de boeren van Nederland is er echter veel weerstand tegen de terugkeer van de dieren. Zo wordt er met regelmaat vee doodgebeten – soms wel 15 stuks – terwijl vee een belangrijk onderdeel is voor veel boerderijen.
Elders in Europa worden er al wolven afgeschoten, bijvoorbeeld in Frankrijk en Duitsland. In Nederland wordt echter gewacht op toestemming van de Europese Unie, omdat de dieren beschermd zijn onder de habitatrichtlijnen. Dit betekent niet dat de dieren niet afgeschoten mogen worden, maar zorgt er wel voor dat het een complexe taak is omdat te bewerkstelligen.
Hoogleraar landbouwkunde Arie Trouwborst snapt de voorzichte houding van de Nederlandse overheid wel: “(…) in Nederland zijn de wolven er net. Als je die kleine populatie al weer gaat afschieten, kun je rekenen op een kritische reactie van Brussel.”